Mùa nắng nóng, nền nhiệt cao hơn mức trung bình có thể khiến các con vật trung gian truyền bệnh dại phổ biến như chó thường không hoạt động trong những tháng lạnh, có xu hướng hoạt động tích cực hơn. Điều này làm tăng cơ hội tiếp xúc giữa động vật bị nhiễm bệnh và không bị nhiễm bệnh, cả trong và giữa các loài, đặc biệt là sự tiếp xúc giữa chó dại với con người, bởi chó là loài động vật gần gũi, quen thuộc với con người trên toàn cầu. Nếu bị chó dại cắn có nguy hiểm đến tính mạng không? Tiêm phòng dại sau khi bị chó dại cắn có còn hiệu quả không?
Phác đồ tiêm phòng sau 7 ngày bị chó cắn
Nhờ bước tiến vượt bậc của Y học hiện đại mà các loại vắc xin dại thế hệ mới đều được khuyến cáo là chích ngừa được cho tất cả các đối tượng, bao gồm cả trẻ em và phụ nữ đang mang thai với hiệu quả bảo vệ cao và tính an toàn tuyệt đối. Tùy thuộc vào từng đối tượng tiêm và loại vắc xin được chỉ định tiêm mà số lượng mũi tiêm ở mỗi phác đồ tiêm phòng vắc xin dại dành cho người bị chó cắn sau 7 ngày sẽ khác nhau. Cụ thể:
Phác đồ tiêm dại đối cho người bị chó cắn sau 7 ngày nhưng trước đó chưa từng tiêm dự phòng
Lịch tiêm đặt biệt: 4 liều theo lịch: 2 mũi N0 (ở 2 bên chi) – N7 – N21
Lịch tiêm đặc biệt áp dụng trong trường hợp: Không có sẵn huyết thanh kháng dại tại điểm tiêm vắc xin và xa nơi tiêm huyết thanh kháng dại mà người bị thương chưa thể tiếp cận ngay.
(*) Con vật sống khỏe mạnh sau 10 ngày theo dõi
(**) Con vật chết, bệnh, không theo dõi được trong vòng 10 ngày
Đi tiêm vắc xin dại ngay sau khi bị động vật cắn hoặc càng tiêm càng sớm càng tốt.
Có thể phải kết hợp tiêm vắc xin dại với huyết thanh kháng dại (tùy thuộc vào vết thương, tình trạng sức khỏe của người bị cắn, tình trạng con vật tại thời điểm cắn và trong vòng 10 ngày theo dõi…)
Nếu đã tiêm dự phòng trước phơi nhiễm hoặc sau phơi nhiễm ít nhất 3 mũi vắc xin phòng ngừa Dại thế hệ mới thì người bị chó cắn sau 7 ngày cần hoàn thành thêm:
Bị chó cắn 7 ngày thì tiêm phòng vẫn đạt hiệu quả bảo vệ nếu hoàn thành phác đồ tiêm 4 mũi (trong trường hợp chó, mèo, vật nuôi tấn công khỏe mạnh) và hoàn thành phác đồ tiêm 5 mũi (trong trường hợp chó, mèo, vật nuôi chết hoặc mất dấu không theo dõi được). Tuy nhiên, 7 ngày sau khi bị chó cắn mới tiêm phòng dại được đánh giá là muộn để đi chích ngừa bởi nếu vết cắn sâu, tổn thương nặng, vị trí vết cắn gần hệ thần kinh trung ương thì thời gian ủ bệnh sẽ càng ngắn, virus di chuyển lên não nhanh và nguy cơ tử vong cao. Do đó, các chuyên gia đặc biệt nhấn mạnh, ngay sau khi bị chó, mèo, vật nuôi tấn công cần tiêm vắc xin phòng dại ngay lập tức, thời điểm lý tưởng nhất là trong khoảng 24 giờ sau khi tiếp xúc với mầm bệnh, tuyệt đối không chần chừ, trì hoãn.
Bị chó dại cắn tiêm phòng có khỏi không?
CÓ THỂ. Nếu sau khi bị chó dại cắn, người bị cắn được sơ cứu vết thương nhanh chóng, đúng cách, được tiêm vắc xin dự phòng sau phơi nhiễm và huyết thanh kháng dại kịp thời theo chỉ định của bác sĩ, khả năng cao sẽ không bị mắc bệnh dại.
Theo 8 nghiên cứu gần nhất về hiệu quả dự phòng sau phơi nhiễm của Suntharasamai (1986); Chutivongse (1988, 1990); Sehgal (1994); Jaijaroensup (1998); Wang (2000); Quiambao (2008, 2009), 100% bệnh nhân được sống sót sau khi dự phòng sau phơi nhiễm với vết thương độ III được xác định bị cắn bởi thú vật nhiễm bệnh dại.
Bị chó dại cắn có biểu hiện gì?
Sau khi bị chó dại cắn, người bị cắn có nguy cơ mắc bệnh dại rất cao. Bệnh có thể phát triển thành một trong hai dạng chính là thể hung dữ (thể cuồng) và thể liệt (2). Thông thường, hầu hết người bị chẩn đoán bị dại đều mắc thể cuồng của bệnh dại, họ phải trải qua những triệu chứng vô cùng nghiêm trọng và khủng khiếp.
Cụ thể, khi mắc bệnh dại dạng cuồng, bệnh nhân có thể gặp phải các dấu hiệu như sốt cao, đau đầu, mệt mỏi, ngứa ngáy và có cảm giác bỏng hoặc châm chích tại vị trí bị cắn. Sau vài ngày, triệu chứng của bệnh dại tiếp tục trở nên nghiêm trọng hơn khi virus tấn công vào hệ thần kinh trung ương, gây ra ảo giác, tâm trạng lo lắng, khó kiểm soát hành vi, thay đổi tính tình, dị giác và giật cơ ở nơi bị cắn. Bên cạnh đó, người bị cắn thường xuất hiện tình trạng sợ sệt khi tiếp xúc với nước, gió, ánh sáng hay tiếng ồn. Sau đó, người bệnh có thể tăng tiết nước bọt, sủi bọt ở miệng, tê liệt cơ bắp, khó thở và cuối cùng là tử vong do ngừng tim và ngừng hô hấp.
Các trường hợp người bệnh mắc bệnh dại thể liệt, họ thường có triệu chứng tê liệt cơ bắp. Sau một thời gian, bệnh nhân không có triệu chứng sợ nước, có thể rơi vào tình trạng hôn mê từ từ, yếu cơ, liệt cơ, mất cảm giác và có thể tử vong bất cứ lúc nào do liệt hô hấp. Vì vậy, nếu bị chó dại cắn, quan trọng để tìm đến cơ sở y tế ngay lập tức để được chẩn đoán, theo dõi và điều trị sớm nhằm giảm nguy cơ và tác động của bệnh dại.
Bệnh dại là một căn bệnh cực kỳ nguy hiểm, ngay cả khi vết thương không quá nghiêm trọng, nguy cơ lây nhiễm virus dại, mắc bệnh và tử vong là rất cao. Vì vậy, sau khi bị chó dại cắn, việc sơ cứu nhanh chóng và đúng kỹ thuật là rất quan trọng. Có thể tham khảo một số thao tác cần làm khi bị chó dại cắn như sau:
Lưu ý sau khi tiêm phòng chó dại cắn
Sau khi tiêm phòng chó dại cắn, người bệnh cần lưu ý:
Với những người tiêm vắc xin để điều trị dự phòng sau khi bị chó dại cắn, việc quan trọng là phải theo dõi sát tình hình sức khỏe. Nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào, bệnh nhân cần được đưa đến cơ sở y tế để được các bác sĩ thăm khám và tư vấn.
Tóm lại, tiêm phòng chó dại cắn có ảnh hưởng gì không? Câu trả lời là không. Bệnh dại ở người là bệnh nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong cao. Tiêm vắc xin phòng dại là cách duy nhất để phòng bệnh. Trong những trường hợp cần thiết, hãy tiêm phòng kịp thời để bảo vệ sức khỏe cho mình và gia đình.
Hiện nay, số ca mắc bệnh dại vẫn gia tăng đáng báo động tại Việt Nam bởi hiểu biết của người dân về căn bệnh này còn hạn chế. Thậm chí có người sau khi bị cắn chủ quan không đi tiêm phòng ngay lập tức mà tự ý bôi thuốc, đắp lá khiến bệnh ngày càng trở nên nguy kịch. Vậy, bị chó cắn 7 ngày thì tiêm phòng có được không? Cần lưu ý những gì để đảm bảo an toàn cho người bệnh?
Cách xử lý vết thương sau khi bị chó cắn
Tổ chức Y tế thế giới WHO nhấn mạnh ngay sau khi bị chó, mèo hoặc vật nuôi cắn, điều quan trọng nhất cần thực hiện đúng và ngay lập tức là sơ cứu vết thương để tránh nhiễm trùng vết thương đồng thời giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc virus dại. Theo đó, để xử lý vết cắn của vật nuôi cần thực hiện theo trình tự các bước sau:
Xem thêm: Khi bị chó cắn nên làm gì?
BS Hà Mạnh Cường, Quản lý Y khoa vùng 3 miền Trung – Tây Nguyên, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC đặc biệt nhấn mạnh, để đảm bảo sơ cứu vết thương đúng cách, người bị chó cắn hoặc vật nuôi cắn tuyệt đối lưu ý:
Bị chó cắn 7 ngày thì tiêm phòng có hiệu quả không?
Bị chó cắn 7 ngày thì tiêm phòng được không? Tiêm vắc xin thời điểm này có mang lại hiệu quả không là thắc mắc của nhiều người sau khi bị chó cắn nhưng chưa kịp thời tiêm vắc xin ngay lập tức. Giải đáp thắc mắc này, các chuyên gia cho biết sau khi bị chó, mèo, thú cưng cắn thời gian ủ bệnh trung bình thường từ 1 đến 3 tháng, thậm chí là lâu hơn lên đến vài năm nhưng cũng có thể rất nhanh từ 7 đến 10 ngày nếu vết cắn sâu và nhiều, tổn thương nặng, vị trí vết cắn gần hệ thần kinh trung ương như đầu, mặt, cổ hay bộ phận sinh dục,… (1)
Người bị chó cắn sau 7 cần xem xét nhiều trường hợp cụ thể như sau:
