Các bài học kỹ năng sống rất đa dạng với nhiều lĩnh vực phong phú. Tuỳ thuộc vào từng độ tuổi mà trẻ em cần được tiếp nhận những kiến thức sao cho phù hợp. Theo đó, với độ tuổi mầm non, VAS cho rằng cần rèn luyện cho trẻ 15 kỹ năng sống dưới đây:
Dạy trẻ biết nói lời cảm ơn, xin lỗi chân thành
Có thể nói, cảm ơn - xin lỗi chính là nền tảng để xây dựng nên một nhân cách tốt đẹp. Khi biết nói lời cảm ơn & xin lỗi, trẻ sẽ được nhiều người yêu mến, tôn trọng. Hơn nữa, kỹ năng này còn giúp bé nhận ra lỗi lầm của mình để dũng cảm xin lỗi và chịu trách nhiệm. Đây còn là kỹ năng giúp bé sống chân thành hơn, từ đó có được những mối quan hệ tốt đẹp. Để dạy trẻ làm quen với việc cảm ơn - xin lỗi, ba mẹ có thể thực hiện những phương pháp sau:
- Ba mẹ cần trở thành tấm gương để con noi theo.
- Khen ngợi bé khi bé biết nói lời xin lỗi và cảm ơn đúng lúc.
- Tạo nhiều tình huống đa dạng và dạy bé cách cư xử đúng.
- Dạy trẻ đặt cảm xúc chân thành vào từng nói lời xin lỗi, cảm ơn.
Giúp trẻ phát triển thể chất
Các bài học kỹ năng sống dành cho trẻ mầm non sẽ gồm nhiều hoạt động đa dạng đan xen nhau. Do đó, những kỹ năng này không chỉ giúp xây dựng nhân cách mà còn là phương pháp để trẻ được rèn luyện sức khỏe, phát triển tốt về thể chất. Chẳng hạn như trong các buổi dã ngoại, leo núi, du lịch,... bên cạnh việc xây dựng những kỹ năng như giao tiếp, hợp tác, xử lý tình huống,... còn giúp trẻ rèn luyện thể chất thông qua những trò chơi đồng đội, các chuyến đi bộ khám phá,...
Hơn nữa, những yêu cầu trong bài học kỹ năng còn giúp trẻ rèn luyện tính bền bỉ, sự kiên trì, năng động và tinh thần sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách. Việc sở hữu nền tảng tốt về thể chất sẽ giúp trẻ tích cực hơn trong nhiều hoạt động, mạnh dạn nắm bắt những cơ hội mới cũng như dũng cảm vượt qua mọi chướng ngại trong cuộc sống.
Các bài học kỹ năng sống giúp trẻ rèn luyện thể chất
Kỹ năng tự mua đồ ở siêu thị, cửa hàng
Kỹ năng tự đi siêu thị mua đồ cũng là một trong những kiến thức quan trọng mà ba mẹ có thể rèn luyện cho trẻ. Và để quá trình này được diễn ra tự nhiên, hiệu quả, ba mẹ nên cho bé trực tiếp trải nghiệm và thực hành thường xuyên. Dưới đây là một vài cách ba mẹ có thể áp dụng để dạy cho trẻ:
- Nhận biết các mặt hàng, vị trí sản phẩm trong siêu thị.
- Cách lựa chọn sản phẩm cần thiết cho bản thân và gia đình.
- Tập lên danh sách và mua hàng theo danh sách.
- Dạy bé các quy tắc khi đi siêu thị như xếp hàng tính tiền, không mở sản phẩm nếu chưa thanh toán, không làm hỏng hay bóc tem mác sản phẩm, không đùa giỡn hoặc gây mất trật tự trong siêu thị, không đòi hỏi khi đi mua sắm,...
- Cách xử lý khi gặp tình huống khó khăn trong siêu thị như cách xử lý khi bị lạc,...
Bơi lội được xem là một trong những kỹ năng quan trọng nhất mà ba mẹ cần trang bị cho con ngay từ những ngày bé còn học Mầm non. Không chỉ giúp tự bảo vệ bản thân mà bơi lội còn là môn thể thao bổ ích giúp trẻ rèn luyện thể chất, phát triển chiều cao, sở hữu thân hình cân đối. Bên cạnh đó, bộ môn này còn giúp nâng cao sự tập trung, tăng khả năng nhận thức và cải thiện giấc ngủ cho trẻ. Để quá trình học bơi của trẻ được diễn ra an toàn, hiệu quả ba mẹ cần lưu ý những vấn đề sau:
- Cho bé tham gia các lớp học bơi thích hợp.
- Luôn giữ tầm quan sát trẻ ở mức an toàn.
- Cho trẻ tiếp cận phương pháp tập bơi phù hợp với độ tuổi.
- Chuẩn bị những vật dụng cần thiết khi đưa bé đi bơi.
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ cho bé sau khi bơi.
- Cho trẻ học dần dần, đừng quá ép buộc, la mắng sẽ khiến trẻ có cảm giác sợ hãi.
Lắng nghe là một kỹ năng quan trọng trong cuộc sống, nó không chỉ ảnh hưởng đến những mối quan hệ xung quanh mà còn góp phần tạo nên thành công cho trẻ sau này. Bởi người có kỹ năng lắng nghe thường sẽ biết cách tiếp thu ý kiến và biết học hỏi từ người khác. Chính vì thế, phụ huynh cần rèn luyện cho trẻ kỹ năng lắng nghe từ sớm nhằm giúp trẻ đón nhận những lợi ích tích cực trong học tập cũng như trong các mối quan hệ xã hội. Vậy làm thế nào để dạy bé kỹ năng lắng nghe? Ba mẹ có thể vận dụng những cách sau:
- Trước tiên ba mẹ cần giải thích cho trẻ hiểu rõ lý do tại sao chúng cần học cách lắng nghe.
- Ba mẹ cần là người biết lắng nghe trước để trẻ có thể noi theo.
- Cho trẻ tham gia vào các trò chơi rèn luyện việc lắng nghe như trò chơi thì thầm, trò chơi “theo nhịp",...
- Dạy bé cách giao tiếp bằng mắt.
- Dạy bé không được cắt ngang hay chen lời khi người khác đang nói.
- Phụ huynh cần dành thời gian để học cách lắng nghe cùng trẻ.
Dạy bé biết giúp đỡ và tôn trọng người khác
Dạy trẻ kỹ năng giúp đỡ và tôn trọng người khác chính là việc làm cần thiết nhằm giúp bé dễ dàng hòa nhập vào môi trường sống mới. Tôn trọng và giúp đỡ người khác là thói quen văn minh và là hành động có giá trị nhân văn nhất mà trẻ cần có để trở thành công dân toàn cầu. Tôn trọng sẽ bao gồm từ sự lắng nghe, thông cảm, thấu hiểu. Bên cạnh việc tôn trọng người khác, ba mẹ cần dạy trẻ cách tôn trọng chính mình để tự tin hơn trong cuộc sống. Để dạy bé biết giúp đỡ và tôn trọng, ba mẹ có thể áp dụng những biện pháp sau:
- Trở thành tấm gương để các bé học theo. Đặc biệt, ba mẹ cần tôn trọng bé.
- Khen ngợi mỗi khi trẻ biết giúp đỡ và tôn trọng mọi người.
- Nhắc nhở, xử phạt bé nếu bé có hành vi thiếu tôn trọng với người khác.
- Dạy bé luôn giữ bình tĩnh trong mọi tình huống.
- Khuyến khích bé xác định nguyên nhân sự việc để đưa ra cách cư xử phù hợp.
- Giáo dục cho trẻ về lòng nhân ái và tình yêu thương.
- Dạy trẻ thể hiện tình thương thông qua hành động cụ thể.
Lúc trẻ còn nhỏ, dường như mọi hoạt động ăn uống, ngủ nghỉ của con đều được ba mẹ hỗ trợ. Tuy nhiên, khi bé dần lớn, ba mẹ không nên quá bao bọc mà cần tạo cơ hội để trẻ được chủ động tự học và tự làm những hoạt động cá nhân. Bởi ba mẹ không thể ở bên cạnh bé 24/24 nên việc tạo tính tự lập từ sớm sẽ thúc đẩy bản tính sinh tồn cho trẻ. Không chỉ giúp ba mẹ có thêm nhiều thời gian cho bản thân, việc trẻ tự lập còn là cách để kích thích sự hứng thú trong ăn uống, học tập, cũng như hình thành cho trẻ thói quen chịu trách nhiệm cho mọi hành vi của mình. Cụ thể, ba mẹ cần thực hiện những gợi ý sau để bé dần trở nên tự lập hơn:
- Để trẻ tự mặc quần áo hằng ngày.
- Cho trẻ tự múc ăn, tự uống nước.
- Khuyến khích trẻ tự đi vệ sinh.
- Dạy trẻ làm việc nhà: quét nhà, lau nhà, rửa chén bát của trẻ, dọn dẹp đồ chơi,...
- Để bé tập kết bạn mà không cần ba mẹ làm cầu nối.
- Cho trẻ tham gia vào các hoạt động thể thao, nghệ thuật.
Kỹ năng quản lý, sắp xếp thời gian
Việc rèn luyện kỹ năng quản lý, sắp xếp thời gian sẽ giúp trẻ sử dụng hiệu quả 1440 phút mỗi ngày. Từ đó hình thành thói quen tốt giúp trẻ dễ dàng đạt được thành công trong cuộc sống. Cụ thể, khi trẻ bắt đầu lên ba, phụ huynh có thể cho trẻ tiếp xúc những khái niệm và học cách quản lý về thời gian. Dưới đây là một số mẹo nhỏ mà ba mẹ có thể tham khảo nhằm tạo cho bé kỹ năng quản lý thời gian hiệu quả nhất:
- Cho trẻ sử dụng đồng hồ đeo tay để bé biết quý trọng thời gian.
- Giúp trẻ từng bước sắp xếp công việc và cân nhắc mức độ ưu tiên.
- Cùng trẻ liệt kê các đầu việc cần làm và ước tính thời gian để thực hiện.
- Dạy bé kỹ năng quản lý thời gian thông qua những câu chuyện thú vị: Rùa và Thỏ, Chú nhím một phút,...
- Ba mẹ cần là tấm gương sáng cho bé.
Có thể thấy rằng, trong cuộc sống hiện đại như ngày nay, các bậc ba mẹ có rất nhiều công việc bận rộn nên không thể nào kề cận bên con mọi lúc mọi nơi được. Hơn nữa, khi trẻ lớn lên và đi học, bé sẽ phải tự mình khám phá thế giới bên ngoài, tự mình kết bạn, vui chơi và trải nghiệm cuộc sống. Do đó, việc trang bị cho bé kỹ năng tự vệ là điều rất cần thiết. Theo đó, ba mẹ cần chỉ dạy cho bé những nội dung quan trọng như:
- Dạy bé tránh xa những vật nguy hiểm như dao, kéo, ổ điện, bếp, lửa, ban công,...
- Cách tự bảo vệ bản thân khi gặp người lạ.
- Dạy bé kiến thức tham gia giao thông an toàn.
- Dạy trẻ cách tìm kiếm sự giúp đỡ xung quanh: hét thật to, kêu gọi sự hỗ trợ từ một người cụ thể…
- Dạy bé cách xử lý khi bị lạc.
- Dạy bé ghi nhớ số điện thoại, địa chỉ gia đình.
- Kỹ năng tự chơi một cách an toàn.
Dạy bé hiểu được sự quan trọng của những bộ phận đặc biệt trên cơ thể. Cần cho bé biết rằng ngoại trừ ba mẹ, cô giáo mầm non thì không ai được tuỳ tiện chạm vào cơ thể bé, cụ thể là những vùng nhạy cảm.
Giáo dục kỹ năng tham gia giao thông cho trẻ là việc làm cần ưu tiên
